Totaalontwerp in het parochiemodel

Het is een boom die, zoals het in het boekje ‘100-jarige’ bomen in Helmond wordt omschreven, het stedelijk ongemak van droogte, stof, uitlaatgassen, verharding en snoei verdraagt. De bomen zijn het mooist als ze hun vuil geworden jas uit hebben getrokken en de oude bast in grote plakkaten onder de boom ligt. De bomen staan er dan, met hun lichte bast, zo verfrist bij. Hoewel het lijkt of platanen in Nederland pas de laatste tientallen jaren veelvuldig in het stadsbeeld verschijnen, werden ze wel degelijk vroeger ook al geplant.

In het eerste kwart van de 20e eeuw kende Helmond een geweldige groei. In Binnenstad-Oost werd een compleet nieuwe wijk neergezet. Dat gebeurde planmatig volgens het parochiemodel en het tuinstadidee. Een buurt werd gegroepeerd rondom kerk en scholen. De wijken kenden ook winkels, zodat de nieuwe bewoners in hun wijk veel voorzieningen hadden. Ook werd het stratenplan en het groen in de wijk al op de ontwerptafel ingetekend. Voor het genoemde deel van de Bakelsedijk werden dan platanen. En die werden daar in de jaren twintig van de twintigste eeuw geplant. In onze collectie zitten verschillende foto’s waarop de bomen te zien zijn.

De eerste foto is genomen ter hoogte van het Bijsterveld. Op de achtergrond is de toren te zien van de St. Jozefkerk. Die is in 1926 gebouwd. De huizen links zijn onderdeel van een complex van 177 woningen, ontworpen door de Helmondse architect Lambert de Vries. Ze werden gebouwd in 1926. Kort daarna moeten de boompjes geplant zijn. Op de foto is goed te zien dat ze nog heel jong zijn. De tweede foto is genomen vanaf de kant van het Tolpostplein rond 1940. De bomen zijn heel wat groter geworden, maar de stammen zijn toch nog dun. Wel kun je op de eerste boom rechts goed zien dat die een deel van de bast heeft afgeworpen. De stam heeft donkere en lichtere vlekken.

De Bakelsedijk in Helmond gezien vanaf het Tolpostplein. Fotograaf onbekend.