Een Frankisch domein in de vroege Middeleeuwen

Na het vertrek van de Romeinen in de vierde eeuw was Zuidoost Brabant vermoedelijk een lange periode praktisch onbewoond. Pas in de vijfde eeuw begonnen de Franken, een Germaanse volksstam die in het kielzog van de volksverhuizingen in de vierde en vijfde eeuw van het oosten naar het westen trok, ook in Zuidoost Brabant nederzettingen te stichten.  Zij vestigden zich met name op de hoge gronden, maar wel vlakbij de vochtige beekdalen. Ook de Franken leefden van landbouw en veeteelt, maar hun samenleving was wel anders georganiseerd. De grond was geen eigendom meer van de boeren of de dorpsgemeenschap, maar van enkele adellijke grootgrondbezitters, die de productie organiseerden in domeinen. Zo hebben Heeze, Leende, Zesgehuchten en Geldrop rond 700 een domein gevormd. Een domein vormde min of meer een autarkische eenheid die in de eigen behoeften moest kunnen voorzien. De bewoners hielden zich daarom bezig met zowel akkerbouw (graan) en veeteelt (vooral varkens) maar waarschijnlijk ook met het verzamelen van voedsel in de bossen.

Voorbeeld van een Middeleeuws domein met in het midden de hoeve van de domeinheer, daarachter zijn landerijen en rechtsonder het dorp van de boeren met de kerk.