Vossenstraat

De oudste vermelding van de Vossenstraat in de aktes van het RHCe is van 28 oktober 1415 als Andries de zoon van Marcelis, die een zoon was van Godert een erfpacht verkoopt uit o.a. een stuk grond aan de Vossenstraat. De naam is dus al zeshonderd jaar in gebruik. Maar waar ligt die Vossenstraat? Uit de aktes is op te maken dat hij gelegen is op het nieuwe land, dat wil zeggen het land dat binnen Helmond komt te liggen, nadat de landweer verlegd is. Verder dat de straat op het Hoogeind ligt. Dat een perceel grond, genaamd de Molenakker, aan de Vossenstraat en naast de wijngaard ligt. Dat er een perceel grond is dat aan de voorkant aan de Vossenstraat ligt en aan de achterkant aan de Groenstraat. Dit is echter wel erg ver verwijderd van de huidige Vossenstraat. 

De oudste kaart van Helmond verschaft weinig meer duidelijkheid. Deze kaart is van de hand van Jacob van Deventer en stamt uit circa 1540. De kaart was bestemd voor militaire operaties en is zeer betrouwbaar. Op de kaart is duidelijk de oude veste Helmond te zien, met de verdedigingsgracht van deels gegraven en deels natuurlijk water. Buiten die veste zijn enkele oude straten te zien. De kromming in de Heistraat is duidelijk herkenbaar en ook de Tolpost. Vanaf het Bijsterveld loopt de landweer naar de Molenstraat. Rechtsonder in de hoek, onder de Molenstraat en daaraan evenwijdig lopen de Smalstraat en helemaal onderaan de Hoogeindsestraat, die overgaat in de Zandstraat. Smalstraat en Hoogeindsestraat/ Zandstraat zijn met elkaar verbonden door links de Groenstraat en rechts het Wiegertstraatje (de straat naar de wijngaard). 

Maar waar ligt nu die oude Vossenstraat? De oplossing wordt gegeven in een akte uit 1537. Daarin valt te lezen: te Helmond op het Hoogeinde, buiten de Heilige Geestpoort, over de brug, daar waar men door de Vossenstraat gaat. Dat kan alleen maar slaan op de Smalstraat, die begon bij de Weg op den Heuvel. De huidige naam Vossenstraat heeft dus niets te maken met de oude Vossenstraat. Die naam is pas gegeven in 1920 aan een straatje met huizen dat tot dan toe Slop aan de Wolfstraat heet. Waarschijnlijk omdat de naam uit de archieven bekend was en mooi paste in de Dierenbuurt. 

En wat betreft de vraag of de naam komt van het dier, of van een persoon? Het antwoord hierop blijft uit. Als de straat begin 15e eeuw de Vossenstraat genoemd wordt, moeten er, als er naar een familie vernoemd is, mensen gewoond hebben die Vos heten. Hoewel in de archiefstukken wel mensen terug te vinden zijn die Vos heetten, blijkt niet dat ze op het Hoogeind woonden. 

Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.