De gasfabriek
Aanverwante artikelen
Vroeger zorgde iedere gemeente voor de eigen energievoorziening. Als eerste was er het gas, dat vooral gebruikt werd voor verlichting. Het was de voorloper van nutsvoorzieningen als waterleiding en elektriciteit. Op 23 september 1861 besluit de Helmondse gemeenteraad dat er voor rekening van de gemeente een gasfabriek gebouwd moet worden. Daarbij had men in gedachten een terrein aan de Molenstraat, dan wel aan de Steenweg. Maar eind december bood Albertus Bots een terrein te koop aan dat bij de haven lag. De tien op het stuk grond gelegen huizen moesten voor de gasfabriek wijken. Het terrein lag erg gunstig, omdat de kolenaanvoer via het kanaal gegarandeerd was. Wel zou op voorstel van de gemeenteraad de fabriek wat naar achteren geplaatst worden, zodat er aan de voorzijde ruimte overbleef om de haven te verbreden.
Op 24 december 1862 brandt in Helmond voor het eerst de straatverlichting op gas. Daarmee kunnen we zeggen dat vanaf dat moment de fabriek in bedrijf is. De eerste directeur van de gasfabriek is Henri Donkers die tot 1876 in functie blijft. Hij maakt nog net mee dat bij de gasfabriek een directeurswoning gebouwd wordt. Nieuwe directeur wordt de pas 24-jarige Pieter Polet, die meteen kan beginnen met de uitvoering van de uitbreidingsplannen die nog onder Donker zijn voorbereid. Onderdeel van die uitbreiding is een extra gashouder. De gashouder wordt gebouwd door de fabriek van Begemann, die zich daarmee op een nieuw terrein begeeft. De gashouder in Helmond is de eerste die de firma gebouwd heeft. Vanaf het begin van de fabriek had een van de twee gashouders slecht gefunctioneerd. Er traden steeds lekkages in op. Toch diende de nieuwe door Begemann te bouwen gashouder niet als vervanging van de slechte. Pas in 1889 werd de slechte houder gesloopt.
De foto is precies gedateerd, namelijk in 1878, ten tijde van het directeurschap van Polet. In het midden van de foto staat het in 1875 gebouwde directeurshuis. Rechts op de foto is de grote nieuwe gashouder te zien die de firma Begemann bouwde. Tussen het huis en de grote nieuwe gashouder staat een van de oude gashouders, de goede. De slechte stond meer naar achteren en meer naar links, schuin achter de schoorsteen.
Voor op de foto is de haven. Deze haven werd in 1884 gedempt. Nog een jaar later vond bij de gasfabriek een ontploffing plaats waarbij directeur Goossens, die in 1880 Polet was opgevolgd, en stoker Van Lieshout om het leven kwamen.
Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.
