In vogelvlucht.
Zowel rond 1930 als kort voor 1940 beklom een onbekende fotograaf de Helmondse Lambertustoren om vanaf daar een vogelvluchtfoto te maken van de Markt. In tien jaar verandert er meestal niet zo veel aan een straatbeeld, of het moet in een nieuwbouwwijk zijn. Maar onze onbekende fotograaf legde enkele substantiële wijzigingen vast.
Weerloos aan elk oorlogsgevaar overgeleverd.
“Wie aan zijn plicht getrouw is, behoeft nooit onrustig te zijn” zei minister-president de Geer in een rede op 19 april 1940. Nederland zou neutraal blijven en Hitler zou die belofte niet schenden. De vroege morgen van 10 mei getuigde van een andere waarheid toen de Duitsers met een overweldigend machtsvertoon Nederland binnenvielen.
Binnenstad 1920-1930 (5)
De wandeling over de kaart (zie deel 1) heeft ons midden in Helmond gebracht. We staan op de kruising die al in de middeleeuwen de vorm van Helmond bepaalde. Het stratenpatroon vormde een kruis van Ameidestraat-Veestraat en Kerkstraat-Markt. Aan de oostkant van de Markt staan tussen de Lambertuskerk en de Ameidestraat slechts twee huizen.
Binnenstad 1920-1930 (4)
De oostzijde van de Kerkstraat wordt gedomineerd door de kerk waarnaar de straat genoemd is, toen in de tweede helft van de 15e eeuw de parochiekerk vanuit De Hage naar de binnenstad werd verplaatst. Daarvoor heette de straat in oude archieven de Huyskensstraat. De kerk die er nu staat is overigens niet meer de 15e-eeuwse kerk, maar een opvolger daarvan uit de 19e eeuw.
Somber rammelende hangsloten
In 2009 kwam er een fraai geïllustreerd boek uit over een voettocht van Leeuwarden naar het huidige België, opgetekend door Hendrik Gerrit Cannegieter, kapitein bij de Friesche mobiele Schutterij. Die voettocht was niet zo maar een reisje om de “Verenigde Nederlanden” te ontdekken, maar een militaire operatie om de Belgische opstand te onderdrukken. Cannegieter hield in zakboekjes uitvoerig bij wat hij meemaakte.
Voetbal met ’n dikke sigaar
Dat is tegenwoordig toch moeilijk meer voor te stellen. Roken en sport horen toch eigenlijk niet bij elkaar. Maar na een wedstrijd van voetbalclub Concordia uit Mierlo-Hout tegen het patronaat van Heeze werden de spelers onder tromgeroffel naar het terrein gebracht en getrakteerd op ’n dikke sigaar.
Binnenstad 1920-1930 (1)
Bijgaande opname toont heel bijzondere kaart. Het is een reconstructie van de bewoning in de binnenstad tussen 1920 en 1930. Het gebied dat de kaart bestrijkt loopt grofweg van zuid naar noord van het Beugelsplein tot de Heistraat, en van west naar oost van Kofa in de Veestraat tot de Canisiusschool in de Molenstraat. Op de kaart zijn niet alleen de panden getekend, maar ook de namen van veel van de bewoners staan vermeld.
ZOEKEN...
