De Spaanse schop

Stiphout - Een beetje verscholen achter het kasteel Croy staat een bijzondere schaapskooi, bekend als de “Spaanse schop”. Wanneer de schop is gebouwd is niet zeker; ze staat in ieder geval al wel op de kadasterkaart van 1832. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed houdt het op circa 1850 voor het huidige bouwwerk. Het verhoogde houten ingangsgedeelte bevat een duiventil. De wanden zijn gemaakt van een vlechtwerk bestreken met leem; het dak is met riet gedekt. Jonkheer Joan van der Brugghen had in 1778 het landgoed Croy gekocht van zijn halfbroer Jan. Jonker Joan die diverse politieke functies bekleedde was zeer geïnteresseerd in landbouw en meer in het bijzonder in de schapenhouderij. Hij kocht grote stukken heidegrond aan in Stiphout. Omdat het Spaanse merinoschaap een betere kwaliteit wol leverde dan het hier gebruikelijke Kempisch heideschaap wilde de jonkheer met een aantal Spaanse rammen gaan fokken. Daarvoor had hij in 1828 een verzoek ingediend bij het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Nationale Nijverheid. Er waren in Luxemburg voor de verbetering van de schapenteelt Spaansche rammen rondgedeeld, maar er waren er geen meer beschikbaar. Op 29 september 1828 werd het antwoord van de minister in Den Haag verstuurd. Die brief zou de jonkheer niet meer onder ogen krijgen; hij overleed diezelfde dag op zijn kasteel. Zijn weduwe liet nog weten het verzoek als niet gedaan te beschouwen. Toch schijnt zij met de schapenfokkerij te zijn doorgegaan, in 1830 verkoopt zij voor 608 gulden aan wol aan de firma Smits in Eindhoven. In het archief van de familie van der Brugghen van Croy is nog een ongedateerde ontwerptekening van de schaapskooi aanwezig.

In 1975 heeft het toen zeer vervallen bouwerk een grondige restauratie ondergaan. De natuurlijke materialen waarvan het is opgetrokken zijn sterk onderhevig aan verval, een nieuwe restauratie in 2013 moet ervoor zorgen dat dit karakteristiek onderdeel van deze buitenplaats blijft behouden.