Nieuwe kunsttentoonstelling bij Museum Helmond in de Kunsthal Constantin Meunier - ode aan de arbeider

De ‘Rodin van België’.  Zo wordt Constantin Meunier ook wel genoemd vanwege zijn invloed op de beeldhouwkunst. De Belgische beeldhouwer en schilder had aan het einde van de 19e eeuw een nieuwe kijk op het afbeelden van de werkende mens. Meunier toont ‘zijn’ boeren, fabrieksarbeiders en mijnwerkers vol menselijke waardigheid en geeft hen een realistisch gezicht. Zijn blik op de werkende mens in de kunst was een inspiratiebron voor vele kunstenaars waaronder Jan Toorop, Charley Toorop, Else Berg, Harmen Meurs, Herman Heijenbrock en Vincent van Gogh. Aan zijn broer Theo schrijft Van Gogh in oktober 1889: “een man die superieur aan mij is, Meunier, heeft  schilderijen gemaakt van de vrouwen die de mijnkarren duwen in de Borinage en de mijnwerkers die naar de mijn gaan en van de fabrieken met hun rode daken en zwarte schoorstenen tegen een verfijnde grijze lucht – allemaal zaken waarvan ik gedroomd heb om te doen…..”

Medeleven en bewondering

Geraakt door de slechte werk- en leefomstandigheden van de arbeiders in de hoogovens in Seraing, ontdekt Meunier even later de Belgische mijnstreek de Borinage. Hij stopt met het schilderen over historische en religieuze thema’s. Het zijn de werkers op het land, in de mijnen en in de industrie die van nu zijn volledige aandacht krijgen. Bij het publiek weet Meunier medeleven op te wekken voor de werkende mens in zijn kunst. Tegelijkertijd wekt hij bewondering op voor deze harde werkers.  De soms meer dan levensgrote bronzen sculpturen vormen zijn handelsmerk.  Het succes dat Meunier ten deel viel verklaarde hij als volgt: “ik heb die mensen liefgehad.”

Nederland-België

Centraal in de presentatie staat het denken van kunstenaars over thema’s als werk, de arbeider of de arbeids- en leefomstandigheden. Met speciale aandacht voor het België en Nederland van eind 19e en eerste kwart 20e eeuw. In die periode zijn er veel contacten tussen Nederlandse en Belgische kunstenaars. Nederlanders reisden naar België en dan met name naar Brussel en de Borinage.  Belgische kunstenaars exposeerden en werkten in Nederland.

Kunstenaars uit binnen- en buitenland

In de tentoonstelling toont Museum Helmond een selectie uit het oeuvre van Constantin Meunier (1831 Etterbeek/Brussel –  Elsene/Brussel 1905).  De schilderijen, tekeningen en sculpturen worden omringd door bruiklenen van Belgische tijdgenoten en kunst uit de museumcollectie Mens en werk.

Er is werk te zien van Pieter de Josselin de Jong, Jan Toorop, Anton van Rappard, Johannes Bosboom, Suze Robertson, W.H. Mesdag,Willem de Zwart, Herman Heijenbrock, Charley Toorop, Harmen Meurs, Else Berg,  Kurt Peiser, Emile Thijsebaert, George Higuet , Edward Portielje, Léon Brunin, Camille Pissarro, A-Th. Steinlen,  Eugeen Van Mieghem , Gerald Spencer Pryse, Eugène Carrière, Lucien Lejeune, Jean François Millet en Pierre Paulus de Chatelet.  Sculpturen zijn van de hand van onder meer Charles Octave Levy en Hildo Krop. In een speciale filmzaal worden films en documentaires vertoond die een beeld geven van de week- en leefomstandigheden van de mijnwerkers in de Borinage zoals “Misère au Borinage” (1934) van Joris Ivens.

Met speciale dank

De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door bruiklenen afkomstig van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel, Panorama Mesdag, Belfius Bank (Brussel) , Museum Hof van Busleyden  in Mechelen, Patrick Derom Gallery (Brussel),  Musée des Beaux-Arts (BAL) in Luik en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Goed bereikbaar

De Kunsthal aan het Frans Joseph van Thielpark 7 in Helmond is goed bereikbaar met de auto en het openbaar vervoer. Parkeergelegenheid is op circa 10 meter afstand van de Kunsthal in de Boscotondo Parkeergarage. Ga je met de trein, stap dan uit op station Helmond en volg de ANWB bewegwijzering. Het is ongeveer 10-15 minuten lopen naar de Kunsthal.

Tarieven & openingstijden

Een museumticket voor volwassen kost 10 euro per persoon. Met dit ticket heb je toegang tot de beide museumlocaties: Kunsthal en Kasteel Helmond. De beide locaties liggen op circa 3 minuten lopen van elkaar, gescheiden door de Zuid-Willemsvaart. Gratis toegang is er onder andere voor Museumkaarthouders, Museumvrienden en kinderen tot 3 jaar.  Het museum is geopend van dinsdag t/m zondag, doordeweeks van 10.00-17.00 uur en in het weekend van 12.00-17.00 uur. Kijk voor actuele informatie over tarieven en openingstijden op www.museumhelmond.nl.

Eten en drinken

Een moment ontspannen onder het genot van een hapje en drankje? Dat kan in het sfeervolle Kasteelcafé in Kasteel Helmond (Kasteelplein 1, eten & drinken) en in de Koffiecorner van de Kunsthal (zelfbediening en alleen drinken).

Een leuk cadeau!

Dat kun je aanschaffen op de beide locaties in de museumwinkel. Daar liggen allerlei leuke en interessante gadgets, Dutch Design producten, een breed scala aan kunstboeken (ook over Constantin Meunier) en kaarten voor je klaar.

Extra informatie over de kunstenaar Meunier

Na een studie aan de Brusselse Academie werkt Meunier achtereenvolgens bij de beeldhouwer Charles Auguste Fraikin en de schilder François-Joseph Navez. Hij legt hij zich toe op historiestukken en religieuze thema’s en zoekt hiervoor inspiratie in onder meer het werk van Jean-François Millet. Rond 1880 raakt hij beïnvloed door het opkomend realisme en de sociale beweging. Tijdens het maken van enkele illustraties voor tijdschriftartikelen geschreven door Camille Lemonnier, over onder andere het harde leven van de Belgische mijnwerkers, ontdekt Meunier de Belgische mijnstreek. Vanaf dan legt hij zich helemaal toe op het uitbeelden van deze mijnwerkers en industriearbeiders.  Aanvankelijk schildert en tekent hij het proletariaat, hun woonomgeving en de fabrieken, mijnen, velden en havens waar ze werken. Vanaf 1884 maakt hij ook sculpturen met deze thematiek. Vooral in zijn beelden en reliëfs weet hij de hardheid van het arbeiders- en boerenbestaan goed weer te geven.  Hij maakt soms meer dan levensgrote bronzen sculpturen.  Beelden van een dergelijk formaat waren tot die tijd voorbehouden aan mensen van aanzien: koningen, wetenschappers, kunstenaars of oorlogshelden. Nu krijgt de havenarbeider, staalarbeider of mijnwerker deze eer. Exposities van zijn werken zijn al snel een doorslaand succes, niet alleen in België maar bijvoorbeeld ook in de Verenigde Staten.