Een merkwaardige rooilijn.

Op de hoek van de Ameidestraat en de Markt is al een nieuw pand in gebruik en op de plaats waar de ABN-bank stond wordt flink gebouwd. Nu zijn de panden op de hoek van de Markt en de Veestraat gesloopt om plaats te maken voor nieuwe winkelpanden.

Die overgang van de Markt naar de Veestraat loopt met een merkwaardige knik; je zou bijna zeggen dat er ooit een hoekpand verdwenen is waarvoor nooit iets nieuws in de plaats is gekomen. Toch bestond deze situatie al erg lang. De meest gedetailleerde kaarten zijn door het kadaster gemaakt in 1828 en daarop is het merkwaardige verloop van de rooilijn, de begrenzing van de openbare met de private gronden, al te zien. Verder terug in de geschiedenis laat alleen de kaart die Jacob van Deventer maakte rond 1570 een duidelijke plattegrond van Helmond zien. En daar is op die hoek ook een inspringing zichtbaar. Het blijft onduidelijk waarom er geen meer vloeiende overgang van de ene naar de andere straat is.

In 2012 werd het bestemmingsplein voor deze hoek gewijzigd. De motivatie daarvoor was dat de hoek verwaarloosd was en dat de rooilijn niet klopte waardoor deze hoek niet meedoet in de loop. De nieuwe panden zullen verder richting Markt worden gebouwd waardoor dus de historische situatie verloren gaat. Bekijken we deze hoek op een ansichtkaart uit de jaren twintig van de vorige eeuw dan treffen we een fraaier beeld aan dan de laatste jaren te zien was. Niet alleen omdat links op de voorgrond de straat nog eens wordt aangeveegd, maar we zien ook een variatie aan bouwstijlen die toch een evenwichtig beeld opleveren. Op de hoek het filiaal van Albert Heijn. Daarlangs de woning van gemeenteontvanger Jacobus Raijmakers. Links van de kiosk zien we café Cambrinus van Gerardus Kersten, met een ingezwenkte lijstgevel, een gevelbekroning die in Helmond veelvuldig voorkwam. Achter de kiosk ontwaren we nog de in jugendstil gebouwde gevel waar in het rechterdeel Gerard Kostermans hotel café-restaurant “Het Centrum” dreef. Helemaal rechts een deel van het witgepleisterde stadhuis dat later in gebruik zou worden genomen als bibliotheek. En boven alles uittorende de in de jaren 1897-1899 gebouwde H. Hartkerk.

De geschiedenis van het hoekpand wordt beschreven door Henk Beijers en Pieter Koolen in de Vlasbloem 1989. Al in 1439 wordt dat pand vermeld en in 1507 zien we hier de herberg “geheiten den Leeu”. In de Veestraat stond “den Cleijnen Leeuw” en op de hoek aan de Markt “De Grote Leeuw”. Rond 1866 liet de familie Raijmakers hier een herenhuis bouwen, dat later in gebruik werd genomen door manufacturenhandel Terheyden en Waals. Op deze plaats opende Albert Heijn haar eerste filiaal in Helmond in 1919. Na het vertrek van de grootgrutter kwam hier een nieuw gebouw van het Centraal Ziekenfonds. In het pand met de erker was tijdens de Tweede Wereldoorlog de Ortskommandantur gevestigd. Later had notaris Houpperichs hier zijn kantoor. De panden links van het stadhuis die naar voren springen en in één lijn liggen met de rest van de panden aan de Markt waren van de familie Spoorenberg. Bekend was hun kruidenierszaak “In ’t Schaapje”. Hier vestigde zich later café Cambrinus. Na sloop en nieuwbouw werd daar in 1938 het warenhuis van Kapé gevestigd en in 1941 “het Binnenhuis” van Rudolph van Gemert. Het oude stadhuis werd gesloopt voor de aanleg van de Passage. In 1971 en 1972 volgden de andere panden.