De oude toren van Stiphout (1)
Aanverwante artikelen
Aan de toren die in Stiphout op de hoek van de Oude Torenstraat en de Van der Brugghenstraat staat heeft tot 1823 een kerk vastgezeten. Op deze tekening van Hendrik Verhees uit 1791 is te zien hoe de kerk er uit moet hebben gezien.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd Stiphout in 1587 platgebrand. Ook de kerk leed grote schade. De hosties werden door de vluchtende pastoor meegenomen naar Helmond. De hosties zijn later verloren gegaan, maar de verhalen over wonderen in de weer herstelde Stiphoutse kerk bleven. Na de tachtigjarige oorlog werd de bedevaart naar Stiphout in de Republiek der Verenigde Nederlanden verboden. Toch zijn er ook in de 17e en 18e eeuw nog sporen van een devotie, wat bijvoorbeeld blijkt uit het Aartsbroederschap van het Heilig Sacrament, waarvan inwoners van Stiphout lid waren. De devotie was toen al verplaatst van de kerk naar het centrum van het dorp. Daar moesten de katholieken, sinds zij hun kerk hadden moeten afstaan aan de Nederduitsgereformeerden, hun erediensten houden. Een schuurkerk dankt zijn naam aan het gegeven dat hij geen uiterlijke kenmerken mocht hebben waaruit zou kunnen blijken dat het een kerk was.
De Nederduitsgereformeerden namen de oude parochiekerk, die buiten het eigenlijke dorp lag, in gebruik. Een kerk buiten het centrum lijkt een raar fenomeen. Een kerk hoort binnen de dorpsgemeenschap te staan. Oorspronkelijk hebben die kerken daar ook gestaan. In de dertiende eeuw was er een klimaatsverandering, waardoor de gronden die de inwoners van de dorpen oorspronkelijk in gebruik hadden, verdroogden. De gemeenschappen werden verplaatst naar de lager gelegen gronden, die tevoren te nat waren geweest om als landbouwgronden te gebruiken. De kerk verhuisde niet altijd mee. Het was immers een geheiligde plaats en daar lagen de voorouders begraven.
Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.
