Gezicht op Helmond vanuit het noordwesten
Aanverwante artikelen
Onderstaande afbeelding betreft een schilderij dat tot de collectie van het Gemeentemuseum behoort. De maker ervan is niet bekend. Het olieverfschilderij moet rond 1780 gemaakt zijn. De schilder heeft Helmond geportretteerd vanuit het noordwesten. Hij zag Helmond vanuit het toen nog zeer landelijke gebied tussen Warande en Aa.
Duidelijk herkenbaar zijn de Lambertuskerk links van het midden en de vier torens van het kasteel. De kerk zag er toen nog heel anders uit dan nu. De kerk had een hoge zijbeuk en de kerktoren was voorzien van een peervormige bekroning. In de negentiende eeuw werd de oude kerk vervangen door de huidige Lambertuskerk. De toren bleef bewaard. Deze is echter uit het zicht verdwenen omdat er een nieuwe muur voor is gezet. De nieuwbouw van de kerk is in twee gedeelten aangepakt. Dit heeft te maken met de eigendomsvraag van de toren. Van oudsher was de kerk aan de gemeenschap, maar de toren was van de tiendheffer. Rond 1800 kwam de kerk in handen van de katholieken, maar de toren in handen van de gemeente. Toen het kerkbestuur de kerk wilde gaan vernieuwen, was het voor de vernieuwing van de toren afhankelijk van het gemeentebestuur. Dat was niet zo blij met de kosten die dat met zich mee zou brengen. Inmiddels was het kerkbestuur in 1856 begonnen met de bouw van de kerk. In 1859 deed de gemeente afstand van de toren ten gunste van het kerkbestuur, zodat toen ook aan de vernieuwing van de toren begonnen kon worden.
Iets rechts van het midden, nog links van de kasteeltorens is een gebouw te zien met alleen aan de onderkant ramen. Dit moet de watermolen zijn. Rechts er van is het water van de Aa zichtbaar. Het gebouw lijkt op het schilderij aan deze kant van de Aa te staan, terwijl de watermolen van de schilder af gezien aan de overkant zou moeten staan. Misschien was het vanaf de plaats waar de schilder zich bevond niet duidelijk te zien. Er is dan ook net voor het gebouw een opvallende verhoging in het landschap.
Rechts van de watermolen wordt het zicht op het kasteel gehinderd door huizen in de omgeving van de Steenweg. De huizen zijn opvallend gelijksoortig met allemaal rode daken die dezelfde helling hebben. Er is alleen verschil in hoogte. Misschien heeft de schilder alleen de markante gebouwen precies getekend en de rest wat stereotiep ingevuld. Het grote huis helemaal rechts op de foto zou Westende kunnen zijn. Qua plaats zou het wel passen. Er is alleen één probleem. Huize Westende werd pas gebouwd in 1880. Wie het weet mag het zeggen.
Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.
